Nergens mist en nevelt het zo vaak als in de boeken van de Catalaanse bestsellerauteur Zafón. In het Barcelona uit zijn vierluik Het Kerkhof der Vergeten Boeken lijkt het wel eeuwig herfst. De liefhebbers kunnen nu een allerlaatste keer afreizen naar zijn Stad der nevelen en ze zullen zich daar allesbehalve ontheemd voelen. Het wordt een sfeervol weerzien met de vertrouwde decors, thema's en personages uit zijn wereldberoemde cyclus. Bovendien wemelt het in deze verhalen van engelen en duivels, vervloekte schrijvers, Faustiaanse figuren en femmes fatales, wonderbaarlijke bibliotheken en geheimzinnige labyrinten, zoals we van Zafón gewend zijn.

De auteur verkent verborgen hoeken en kanten van zijn kerkhof van vergeten boeken, geeft tekst en uitleg bij het ontstaan ervan en neemt ons nog één keer op sleeptouw door de duistere stegen van een onheilspellend, in zwaveldampen gehuld Barcelona. Zijn geboortestad was nu eenmaal zijn favoriete setting, maar hij maakt ook een paar excursies naar Madrid en New York, en reist zelfs een paar honderd jaar terug in de tijd, helemaal naar de Spaanse Gouden Eeuw. Miguel de Cervantes wordt voor de gelegenheid naar de Catalaanse hoofdstad gestuurd en Antoni Gaudí, die nooit een voet buiten Spanje heeft gezet, naar Manhattan, om er een wolkenkrabber te bouwen, 'een kathedraal voor mensen die in geld geloven in plaats van in God.' Voor zijn hommage aan de architect van de Sagrada Familia haalt de schrijver de Faust-mythe van stal, een van zijn favoriete trucs, en hij flikt hetzelfde kunstje in 'De vorst van de Parnassus', een complex meta-verhaal waarin verzonnen personages versterking krijgen van bestaande figuren.

Speciaal voor het Nederlandstalige publiek heeft de vertaalster, Nelleke Geel, een extraatje geregeld. In 'Inferno', geschreven ter gelegenheid van de eerste gedenkdag van de aanslagen van 9/11, beschrijft Zafón hoe de vliegtuigen zich 'als giftige pijlen in de emblematische symbolen van het vanuit de schaduw gehate Westen' boorden en hoe een Boeing 767 'in tranen van gloeiend aluminium langs de gevel als druppels was langs een rouwkaars' druipt, want zelfs in journalistieke teksten schuwde de schrijver het bombast niet. De bundel toont zowel zijn sterke als zijn zwakke punten: een vruchtbare verbeelding, strakke spanningsbogen, een stevig ritme en een mysterieuze sfeer gaan gepaard met een simplistische manicheïsme, gezwollen metaforen en een winderige stijl. Wie met dat laatste geen moeite heeft, zal met deze nagelaten verhalen zijn voordeel doen. Het werk van Zafón is een doolhof met vele kamers en Stad der nevelen is een typisch Zafoniaanse dependance van dat labyrint.

Vertaald door Nelleke Geel, Signatuur, 256 blz., 20 € (e-boek 11,99 €) Oorspr. titel: 'La ciudad de vapor'.

In het megasuccesvolle vierluik De schaduw van de wind, Het spel van de engel, De gevangene van de hemel en Het labyrint der geesten gaf Carlos Ruiz Zafón Barcelona nieuwe toeristische allure door de Catalaanse stad om te toveren tot een mysterieuze plaats waarin het wonderbaarlijke en het morbide om voorrang strijden.

Postuum (Zafón overleed afgelopen jaar) is nu Stad der nevelen verschenen. De in deze bundel verzamelde verhalen ademen bijna allemaal de sfeer van Zafóns romans: veel nevel, veel engelen, veel duivelspacten, veel labyrinten, veel beeldschone maar onbereikbare vrouwen. Ook krijgen personages uit het vierluik zoals de familie Sempere en Corelli een voorgeschiedenis in deze verhalen. Maar het opvallendste personage is Cervantes. Niemand weet waar de schrijver van Don Quichot begraven ligt, behalve Zafón: in Barcelona, hoe kan het anders. In 'De vorst van de Parnassus' vertelt hij smakelijk hoe de vork in de steel zit. En wat blijkt? Op het graf van Cervantes zou later Het Kerkhof der Vergeten Boeken verrijzen, de magische plek waar De schaduw van de wind van start gaat.

Carlos Ruiz Zafón: Stad der nevelen

Uit het Spaans vertaald door Nelleke Geel. Signatuur; € 20.

Nadat zijn vierluik ‘Het Kerkhof der Vergeten Boeken’ was afgerond wilde schrijver Carlos Ruiz Zafón (1964-2020) verhalen die hij rond zijn thema's schreef en die vaak al ergens verschenen, publiceren. Maar hij stelde dit uit en zijn dood haalde dit voornemen in. Nu verschijnen alsnog elf verhalen die vaak zijn eerdere romansituaties uitdiepen. Hij nam literaire schrijvers uit zijn 'labyrinth' en omgaf hen met imaginaire gebeurtenissen: Barcelona rond 1900, figuren rond Cervantes (1569), onheil- en doodbrengers in vijftiende eeuw, Gaudi in New York. Dit alles is geschreven in een fraaie, barokke stijl, met gothic novel elementen, vol nevels en geheimzinnigheid. In de toegift ‘Inferno’ (over 11 september 2001) krijgt de lezer een meer journalistieke impressie van wat de auteur én de wereld schokte. Voor de vele liefhebbers van o.a. het vierluik. Uitdiepend, barok en spannend.